Case study, belirli bir vakanın (veya vakaların) gerçek dünya bağlamında derinlemesine, ayrıntılı bir incelemesidir. Örneğin, tıp alanında case study, bireysel bir hasta veya rahatsızlığa odaklanabilir; iş dünyasında bağlamında case study belirli bir firmanın stratejisini veya daha geniş bir pazarı kapsayabilir; benzer şekilde, siyaset alanında case study, zaman içinde gerçekleşen dar bir olaydan (örneğin, belirli bir siyasi kampanya) çok büyük bir girişime (örneğin, bir dünya savaşı) kadar değişebilir.
Genel olarak, bir case study hemen hemen her bireyi, grubu, organizasyonu, olayı, inanç sistemini veya eylemi vurgulayabilir. Bir case study mutlaka bir gözlem olmak zorunda değildir, ancak birçok gözlem içerebilir (birden fazla zaman periyodunda bir veya birden fazla kişi ve varlık, hepsi aynı vaka çalışması içinde). Çok sayıda vakayı içeren araştırma projelerine sıklıkla vakalar arası araştırma denirken, tek bir vakanın çalışmasına vaka içi araştırma denir.
Bu yazımızda size case study nedir ve nasıl case study analizi yapılır anlatacak, size case study örnekleri verecek ve case study yapısını inceleyeceğiz. Case study’lerinizi kontrol ettirmek ve proofreading yaptırmak için ulaşabilirsiniz. Bu konuda danışmanlık almak isterseniz bize sağ aşağıda bulunan mesaj butonundan, iletişim bölümünden ya da [email protected] adresinden ulaşabilirsiniz.
İçindekiler
Case Study Nedir?
Case study veya bir diğer adıyla vaka çalışması, birkaç yıl boyunca bir işletmeye veya bir sektöre ne olduğuna dair açıklamalar sunan bir analiz tekniğidir. Rekabet ortamında gerçekleşen değişiklikler ile yöneticilerin sorumluluğunda olan olayları kaydederek genellikle iş veya şirket düzeyindeki konular ile ilgili stratejileri değiştiren bu yöneticilerin tepkilerini içermektedir.
İncelenen vakalar birçok açıdan değerlidir. Bunlar şu şekildedir:
- Deneyim: Case study size, öğrenciye, muhtemelen ilk elden deneyimleme fırsatı bulamayacağınız örgütsel problemleri deneyimleme şansı sunmaktadır. Böylece kısa bir süre içinde birçok farklı şirketin karşılaştığı sorunları analiz ederek bu şirketin yöneticilerinin bunlarla nasıl başa çıkmaya çalıştığını anlama şansına sahip olacaksınız.
- Uygulama: Case study size ne öğrendiğinizi açıkça göstermektedir. Bu öğrendiklerinizi uyguladığınızda vaka daha anlamlı bir hale gelecektir. Bu şekilde pratik yaparak kolaylıkla öğrendiklerinizi pekiştirebileceksiniz. Teori ve kavramlar, incelenen şirketlerde neler olup bittiğini ortaya çıkarmaya yardımcı olmaktadır. Sorunlarıyla başa çıkan bu şirketlerin çözümleri, teori ve kavramlar aracılığıyla değerlendi Sonuç olarak, case study analiz ettiğinizde, bir dizi kavramsal araçla sorunun ne olduğunu, neyin veya kimin sorumlu olduğunu araştıran ve ardından çözümü sağlayan kanıtları inceleyen bir dedektif rolüne bürenebilirsiniz.
Üst düzey yöneticiler, problem çözme yeteneklerini iş dünyasında test etmenin heyecanını yaşamaktadır. Sorunlara çözüm bulmaya çalışır ve bunu uygularlar. Bu çözümün doğru olup olmadığı ise kesin değildir. Doğru cevabın ne olduğunu kimse bilmemektedir. Aslında bu bilinmezlik bir heyecan yaratmaktadır. Yöneticilerin yapabileceği tek şey, çözüm için en iyi tahminde bulunarak bunu uygulamaktır. Aslında yöneticiler, stratejik sorunları çözmede bu sürecin sadece yarısında dahi haklı olsalar bile bunun ile mutlu olduklarını belirtmektedirler. Bilindiği üzere rekabet ortamında olan bir şirketin yönetimi zordur. Bu sebeple sorunlara çözüm getirmenin de kolay olduğu söylenmemelidir. Yöneticiler sorumluluklarını yerine getirmelidir. Teorilerin uygulamaya nasıl konabileceğini görmek için önceki vakaları kullanmak, çözümleme araştırmasında becerilerinizi geliştirmenin bir yoludur. Böylelikle yöneticilerin tecrübelerini kendiniz uygulayarak ve farklı çözüm yolları üreterek kendinizi bu konuda geliştirebilirsiniz.
- Grup Çalışması: Case study çalışmaları size bir gruba katılma ve kendi fikirlerinizi başkalarına sunma konusunda deneyim kazanma fırsatı sağlamaktadır. Eğitmenler bazen bir vakada neler olup bittiğini belirlemek için öğrencileri bir grup olarak tartışmaya çağırabilmektedir. Sınıfta gerçekleşen bu tartışma ile seçilen vakaya ilişkin sorunlar nedir ve bunların çözümü nasıl olabilir şeklinde sorular sorulur. Topluca gerçekleşen bu tartışma sonrası değerlendirmenin sunulmasını istenmektedir. Böyle bir durumda, görüşlerinizi ve sonuçlarınızı sınıfa sunabilmeniz için organize hareket etmeniz gerekecektir. Sınıf arkadaşlarınız sorunları sizden farklı bir şekilde analiz etmiş olabilir ve onlar sizin sonuçlarınızı kabul etmeden önce sizin görüşlerinizi tartışmanızı isteyeceklerdir; bu yüzden tartışmaya hazır olmalısınız. Gerçek iş dünyasında kararlar böyle alınmaktadır. Bu nedenle bunu önceden deneyimlemeniz önemlidir.
Case Study Formatı ve Yapısı
Case study formatını doğru anlamak hem profesörler hem de öğrenciler için çok önemlidir. Böyle bir ödev veren kişi, öğrencinin herhangi bir ek kaynak kullanmak zorunda kalmamasını sağlamalıdır. Öğrencilerin iyi şekilde yazılmış bir vaka analizinin tüm verileri içerdiğini ve okuyucunun bilgi alabilmek için başka bir kaynağa başvurmasının gerekli olmadığını bilmelidir.
Bir case study şablonu kullanıp kullanmadığınıza bakılmaksızın, analiz raporunuzun belirli bir yapısal düzende olması gerekmektedir. Bir vaka analizi aşağıdaki formatta düzenlenmiş şekliyle sekiz bölümü içermelidir. Bu bölümler sırasıyla şunlardır:
Executive Summary: Özet olarak da bilinir. Case study analizine giriş görevi görmektedir. Wollongong Üniversitesi, iyi ve kötü yönetici özeti örnekleri sunmaktadır. Buradan inceleyebilirsiniz.
Executive summary bölümünde şunları yapmalısınız:
- Mevcut vaka analizinin amacının ne olduğunu açıklayın;
- Şirket hakkında bir özet oluşturun;
- Örnek case study’de bulunan sorunları kısaca yazın;
- Analizinizde kullanacağınız teoriyi tartışın;
- Çalışmanın ana noktalarını ve analiz sırasında yapılan varsayımları sunun.
Findings: Bu, case study analiz ederken keşfettiğiniz sorunları daha ayrıntılı bir şekilde sunduğunuz bölümdür. Bu bölümde şunları yapmalısınız:
- Seçtiğiniz her problemi sunun;
- Case study analizinden destekleyici kanıtlar bularak ilgili teoriyi ve kurs içeriğinizden öğrendiklerinizi tartışarak her bir sorunu dahil ettiğinizi gösterin;
- Bölümü (ve sonraki bölümleri), seçtiğiniz problemlerin her biri için bir tane olacak şekilde alt başlıklara ayırın.
Discussion: Bu, her bir konuyu veya sorunu özetlediğiniz, seçilen her çözüm için argümanınızı sunduğunuz bölümdür. Burada yapacaklarınız şunlardır:
- Tanımladığınız her sorunun bir özetini sunun;
- Her sorunun birden fazla olası çözümü olacağını akılda tutarak, sorunların her biri için makul çözümleri yazın;
- Her çözümün artılarını ve eksilerini pratik bir şekilde yazın.
Results: Bu, bulgularınızın ve tartışmanızın bir özetinin olduğu bölümdür.
Recommendation: Bu, araştırmanızın sonuçlarına dayanarak tavsiyelerinizi yaptığınız analizinizin olduğu bölümdür. Burada yapmanız gerekenler:
- Belirlediğiniz sorunların her birine en uygun çözümü belirleyin;
- Bu çözümü neden seçtiğinizi ve sorunu nasıl etkili bir şekilde çözeceğini açıklayın;
- Bu bölümü yazarken ikna edici olun;
- Önerilerinizi desteklemek için ders boyunca öğrendiklerinizi teori ile bir araya getirdiğinizden emin olun.
Application: Bu bölümde, önerdiğiniz çözümlerin nasıl uygulanacağı hakkında bilgi vermelisiniz. Sırasıyla yapmanız gerekenler şunlardır:
- Ne yapılması, kimlerin harekete geçmesi gerektiğine dair bir açıklama yapın;
- Çözümün ne zaman gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtin;
- Eğer ilgiliyse hem finansal hem de zaman yönetimi açısından çözümünüzü uygulamanın maliyetine ilişkin bir tahmin ekleyin.
Case Study Nasıl Analiz Edilir?
Yönetim Bilişim Sistemlerinin Temelleri Altıncı Baskı, analiz etmeniz için bir dizi örnek case study sağlamaktadır. Bu kılavuzda vakaları rahatlıkla analiz ederek anlamanıza yardımcı olacak sorular mevcuttur. Bununla birlikte, soru içermeyen başka case study parçaları da incelemeniz gerekebilir.
Bu Uygulamalı Kılavuz, metindeki case study incelemelerinin yanı sıra bu tür case’leri analiz etmenize yardımcı olacak yapısal bir format sunmaktadır. Bu yapı sayesinde, hangi noktalara bakarak vakayı analiz edebilirsiniz rahatlıkla kavrayabileceksiniz. Bir vakayı nasıl analiz edeceğinizi bilerek tüm şirkete dair sorunları çözebilme pratiği gerçekleştireceksiniz.
Bir case study yazısında, öğrenciler problem çözme ve karar verme yeteneklerini geliştirerek deneyim kazanmaktadırlar. Gerçek dünyadaki bir iş senaryosuna dahilmiş gibi hareket ederek pratik yaparlar. Bu gerçek iş dünyasında bu tarz sorunlarla karşılaştıklarında nasıl hareket edeceklerini önceden deneyimleme fırsatı yaratmaktadır.
Case’lerle belirli bir şirket ve bunun organizasyonu hakkında gerçekleri sunar. Öğrencilerden, case’i çevreleyen en önemli gerçeklere odaklanarak bu bilgileri organizasyonun karşı karşıya olduğu fırsatları ve sorunları belirlemek için kullanarak case study parçasını analiz etmeleri istenmektedir. Daha sonra ise öğrencilerden, belirledikleri problemlerle başa çıkmak için alternatif eylem yolları belirlemeleri istenir.
Bir case study sadece vakayı özetlememelidir. Temel konuları ve sorunları, alternatif eylem yollarını belirlemeli ve değerlendirmelidir. Bunlara uygun sonuçlar çıkarmalıdır. Vaka çalışması analizindeki adımlar şunlardır:
- Vakayı çevreleyen en önemli gerçekleri tanımlayın.
- Temel sorunu veya sorunları tanımlayın.
- Alternatif eylem planları belirleyin.
- Eylem planlarını değerlendirin.
- En iyi eylem planı tavsiyesini verin.
Şimdi birlikte bu beş adımın detaylı bir şekilde ne içermesi gerektiğini birlikte inceleyelim.
Vakayı çevreleyen en önemli gerçekleri tanımlayın.
İçerdiği bilgilere aşina olmak için vakayı birkaç kez okuyun. Kullanılan tablolara ve verilere mutlaka dikkat edin. Gerçek hayatta olduğu gibi birçok vaka senaryosu, çok sayıda ayrıntılı bilgi sunmaktadır. Bu gerçeklerden bazıları, problemi ya da problemleri tanımlamanız için diğerlerinden daha uygundur. Vakadaki gerçek bilgilerin ve rakamların doğru olduğu varsayılabilir, ancak bireyler tarafından verilen ifadeler, yargılar veya kararlar sorgulanmalıdır. Ana sorunu tanımlamanıza yardımcı olacak en önemli olguların ve rakamların altını çizerek listeleyin. Önemli bilgiler ve sayılar mevcut değilse, varsayımlarda bulunabilirsiniz, ancak bu varsayımlar, duruma uygun olmalıdır. Sonuçlarınızın “doğruluğu”, yaptığınız varsayımlara bağlı olabilmektedir.
Temel sorunu veya sorunları tanımlayın.
İncelediğiniz şirketin karşılaştığı temel sorunu veya sorunları belirlemek için vakanın sağladığı bilgileri kullanın. Birçok vaka birden fazla sorun içermektedir. En önemlilerini belirleyin ve onları daha önemsiz olanlardan ayırın. Şirketin karşılaştığı en büyük sorunu veya zorluğu belirtin. Bunu bir veya iki cümleyle tanımlayabilmeli ve bu sorunun organizasyonun stratejisini veya performansını nasıl etkilediğini açıklayabilmelisiniz.
Sorunun neden kaynaklandığını belirtmelisiniz. Şirketin karşılaştığı sorun veya zorluk, değişen bir ortamdan, yeni fırsatlardan, azalan bir pazar payından veya verimsiz dahili veya harici iş süreçlerinden mi kaynaklanıyor? Bunun gibi soruları sorarak cevaba ulaşmalısınız. Bilgi sistemleriyle ilgili problemler söz konusu ise, teknolojinin rolü kadar organizasyonun davranışına ve yönetimine de özellikle dikkat göstermeniz gerekir. Bu kapsamda sunulan açıklamalar daha etkili çözümler yaratmanıza olanak sağlamaktadır. Doğru tespit doğru çözümün oluşturulmasında önemlidir.
İş dünyasındaki bilgi sistemi sorunları genellikle yönetim, teknoloji ve organizasyon konularının tümünü içermektedir. Ana konuyu veya sorunu belirlerken, ne tür bir sorun olduğunu kendinize sormalısınız: Bu bir yönetim, teknoloji veya bir organizasyon sorunu mudur yoksa bunların bir bileşimi midir? Hangi yönetim, organizasyon ve teknoloji faktörleri soruna katkıda bulunmuştur bunu cevaplamalısınız.
- Bir sorunun yönetim faktörlerinden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek için, yöneticilerin organizasyon üzerinde uygun liderlik özellikleri gösterip göstermediğini ve organizasyon performansını izleyip izlemediğini düşünmelisiniz. Yönetimin karar verme mekanizmasını da göz önünde bulundurarak ve şu soruyu cevaplandırmalısınız: Yöneticiler bu rolü yerine getirmek için yeterli bilgiye sahip mi yoksa mevcut bilgilerden yararlanamıyorlar mı?
- Bir sorunun teknoloji faktörlerinden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek için, kuruluşun bilgi teknolojisi altyapısından kaynaklanan sorunları incelemelisiniz: donanımı, yazılımı, ağları ve telekomünikasyon altyapısı ve veri tabanlarındaki veya geleneksel dosyalardaki verilerin yönetimi. Bu teknolojiyi etkin bir şekilde kullanmak için uygun yönetim ve organizasyonel varlıkların mevcut olup olmadığını da değerlendirmeyi unutmayın.
- Bir sorunun organizasyonel faktörlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek için, organizasyonun yapısından, kültüründen, iş süreçlerinden, çalışma gruplarından, çıkar grupları arasındaki bölünmelerden, diğer organizasyonlarla olan ilişkilerinden ve ayrıca organizasyonun dış ortamındaki değişikliklerden kaynaklanan sorunları incelemelisiniz- değişiklikler hükümet düzenlemelerinde, ekonomik koşullarda veya rakiplerin, müşterilerin ve tedarikçilerin eylemlerinde gerçekleşebilir.
Sorunun neden oluştuğunu açıklarken bu faktörlerden hangisinin veya hangilerinin en önemli olduğuna karar vermeniz gerekecektir.
Alternatif eylem planları belirleyin.
Şirketin sorununu çözmek veya karşılaştığı zorluklarla başa çıkmak için atabileceği adımları listeleyin. Şu soruları göz önünde bulundurun:
- Bilgi sistemleri ile ilgili problemler için, bu alternatifler yeni bir bilgi sistemini mi yoksa mevcut bir sistemin değiştirilmesini mi gerektiriyor?
- Yeni teknolojiler, iş süreçleri, organizasyon yapıları veya yönetim davranışları gerekli mi?
- Her bir alternatif, organizasyonel süreçlerde hangi değişiklikleri gerektirecektir?
- Her bir alternatifi uygulamak için hangi yönetim politikası gerekli olacaktır?
Bu soruları düşünerek eylem planınızı oluşturmalısınız. Unutmayın ki bir kuruluşun “yapması gerekenler” ile bu kuruluşun gerçekte “yapabilecekleri” arasında büyük bir fark vardır. Bazı çözümler çok pahalıdır veya uygulanması operasyonel olarak zordur. Bu sebeple kuruluşun kaynaklarının ötesindeki çözümlerden kaçınmalısınız. Mevcut çözümleri sınırlayacak kısıtlamaları tanımlamalısınız. Bu kısıtlamalar verildiğinde her alternatif eylem planı yürütülebilir mi bunu sorgulamalısınız.
Eylem planlarını değerlendirin.
Mevcut koşullar ve bilgiler göz önüne alındığında, daha önce belirlediğiniz sorunları kullanarak her bir alternatifi değerlendirin. Her bir eylem planının şirkete maliyeti ve faydalarını belirleyin. Kendinize şunu sorun: “Bu eylem planının olası sonucu ne olurdu? Her bir eylem planıyla ilişkili riskleri ve getirileri belirtin. Öneriniz teknik, operasyonel ve mali açıdan uygulanabilir mi? Bu şekildeki varsayımları belirttiğinizden emin olun. Kararınızı neye dayandırdıysanız mutlaka açıklayın.
En iyi eylem planı tavsiyesini verin.
En iyi eylem planı için seçiminizi belirterek neden bu seçimi yaptığınıza dair ayrıntılı bir açıklama yapmalısınız. Ayrıca diğer alternatiflerin neden seçilmediğine dair bir açıklama da ekleyebilirsiniz. Son tavsiyenizde, sonucunuzu şekillendirmek için hangi varsayımların kullanıldığını ve hangisinin daha mantıklı olduğunu açıkça belirtmelisiniz. Genellikle tek bir “doğru” cevap yoktur ve her seçeneğin getirileri kadar riskleri de vardır. Bu sebeple mantıksal olarak daha etkili olabileceğini düşündüğünüz tavsiyeleri vermelisiniz.
Business Case Studies
Önemli olarak söylemeliyiz ki case study çalışmaları aslında belirli mesajlar içeren kurumsal hikayelerdir. Business case studies, ürün veya hizmetinizin bir kişiye veya şirketin amaç ve hedeflerine ulaşmasına nasıl yardımcı olduğunun hikayesini anlatmaktadır. Bununla birlikte, case study yazıları, ürününüzün tanıtımına yardımcı olmak için pratik yapabileceğiniz çok etkili gerçek bir pazarlama pratiğidir. Case study’lerde mevcut müşteriyi alarak, şirketin iş konusundaki nihai hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak için bir ürünü nasıl tükettiklerini keşfetmeye çalışırsınız.
Harvard case study parçaları, güzel bir outline ve formata sahip olması yönüyle yazılmış en iyi vaka çalışmalarındandır. Bir case study sadece katkılara odaklanmalı ve her bir başlığı alt açıklamalarla desteklenerek netleştirilmelidir. Problemleri analiz ettikten sonra, bu durumu veya durumları çözüme kavuşturmak için eylem planlarınızı listelemelisiniz. Harvard case study çözümlemesi yapıyorsanız analizinize mutlaka eklemeniz gerekenler şunlardır: executive summary, başlıklar, proje açıklamaları ve projenin faydaları. Harvard case study analizi yaparken son bölümde bu çalışmanın olmazsa olmaz olan kısmına yer vermelisiniz. Bu bölüm, recommendations ve solutions bölümdür. Harvard case study çalışmaları, bir öğrencinin veya bilim adamının/araştırmacının hipoteze dayalı bir analiz yürütmesini gerektirmektedir.
Harvard Case Study Analiz Çözümleri
Walmart perakende şirketinin çözümlerini içeren bir vaka çalışması analizi inceleyelim. Bu case study amacı, Walmart’ın yalnızca kendi ürettiği ürünleri kullanan uluslarla mı ilgilendiği ve eğer böyleyse bu konu hakkında sonucun şirket adına ne olabileceğini ve etkisini analiz etmektir. Case study analizi, Walmart’a karar verme sürecinde yardımcı olmuştur.
Operations Case Study
Operasyon yönetimi vaka analizi, kuruluşlar tarafından sürdürülen girdi ve çıktılardan oluşmaktadır. Kalite ve envanter yönetimi araçlarını, satıcı seçim kriterlerini, ithal ürünler için kaynak bulma stratejilerini, merkezileştirilmiş veya merkezi olmayan satın alma ve e-Tedarik’in kuruluşlardaki rolünü kapsayan tüm konuları içermektedir. Yalnızca bu konularda değil, yalın üretim, dağıtım stratejileri, kuruluşun üretkenliği gibi operasyonel yönetimi etkileyen faktörleri yansıtan bazı vaka çalışmaları da vardır. “Bu organizasyonel süreç nasıl geliştirilebilir?” sorusuna yanıt vermek ve çözümü analiz etmek için yapılmaktadır. Öğrencilerden öneri ve çözüm başlıklarına cevap vermeleri istenmektedir.
Management Case Study
Hammadde, varlık (hisse) ve çalışanlar dahil olarak tüm kaynakların yönetimini içermektedir. Yönetim ilkeleri tüm durumları kapsamaktadır. Management case study çalışmaları herhangi bir sayısal soru içermez, ancak bu case study çalışmalarını doğru analiz etmek için ilgili örneklerin açık bir içeriğe sahip olması gerekmektedir. Social Media Management, Marketing Management, Operation Management, Human Resource Management ve Financial Management de içeren yönetim sürecinde yapılan çok sayıda proje vardır. Her alanda temel bir yönetim kavramı vardır, çünkü işin her sürecine değer katabilmek için mutlak bir yönetime duyulmaktadır.
Case Study Örnekleri
İşletme öğrencilerinin genellikle karşılaştıkları bazı case study örneklerini inceleyelim. Bu case study örnekleri supply chain case studies, marketing case studies, management case studies, human resource management case studies gibi bir çok örnek formunda olabilir Eğer bir işletme öğrencisiyseniz buradaki case study örneklerini inceleyebilirsiniz.
Case Study Örneği
Sony’nin Gaijin CEO’sunun Şirketi Yeniden Organize Etmesi
Bu vaka çalışmasında öğrencilerden, bu organizasyonu merkezileşmeye doğru değiştirebilmek için hangi faktörlerin ve güçlerin bu değişimi etkilediğini analiz etmeleri istenmiştir; bunun ana nedeni, üst yönetimin zayıf kararlar vermesi nedeniyle birçok dikkatsiz çalışanın avantaj sağlamasıdır. Vaka çalışması, organizasyonel bir tasarımı ve bunun çalışanlar tarafından nasıl yönetilebileceğini analiz etmek için kullanılmaktadır. Çünkü çalışanların şirketin performansı üzerinde büyük ölçüde etkisi vardır.
Case Study Örneği
ORKUT ve NOKIA gibi Şirketlerin Çöküşü
Bu case study, ORKUT (Sosyal Ağ) ve Nokia (Telekomünikasyon) gibi şirketlerin çöküşlerinin arka planında yer alan nedenlerin neler olduğunu araştırmak için yapılır. ORKUT neden sosyal bir web sitesi olmaktan çıkmıştır? Ya da Nokia pazardaki potansiyel müşterilerini neden kaybetmiştir? Bu soruların cevabı vaka araştırması ile analiz edilmektedir. NOKIA’nın ya da ORKUT’un neden başarısız olduğunu ve bundan neler öğrenebileceğinizi bilmek önemlidir.
NOKIA’nın çöküşünün nedeni teknoloji günden günde gelişirken ve birçok rakip kendi yazılımlarını müşterilerin ihtiyaçlarına göre şekillendirirken NOKIA’nın yerinde saymaya devam etmesiydi. Cep telefonlarını müşterilerinin gelecekte oluşabilecek ihtiyaçlarını görmezden gelerek Microsoft Ofis yazılımı ile üretmeye ettiler. NOKIA, müşterilerin Android telefonlardan beklediği unsurları görmezden geldi. Böylece Apple gibi rakip şirketler ürettiği Iphone gibi akıllı telefonlara IOS gibi yenilikçi yazılımlar ekleyerek kendilerini farklılaştırdı. Sonuç olarak, müşterinin ihtiyaçlarını yeni teknolojilerle karşılayan şirketler pazarda yükselmeye devam etti. NOKIA ise zaman içinde kaybolup pazar payını rakip şirketlere bıraktı.